Zelfzorg als fundament

Het is misschien een cliché, maar zoals dat met clichés vaak gaat: het is wél waar. Je kunt pas goed voor anderen zorgen als je ook goed voor jezelf zorgt. Voor artsen die dagelijks de gezondheid van anderen bevorderen, is dit besef extra belangrijk.

Zoals het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) het mooi verwoordt: “Goed voor jezelf zorgen is meer dan gezond eten en genoeg sporten. Het gaat ook over de balans tussen ontspanning en werk, hoe je over jezelf denkt en hoe je sociale leven eruitziet.” - Bron: Nederlands Jeugdinstituut, ‘Goed voor jezelf zorgen’, 2025.

Voorbeelden uit de praktijk

Juist artsenberoepen buiten het ziekenhuis laten zien dat deze balans haalbaar is. Zo vertellen Nieke, aios donorgeneeskunde, en Lukas, aios arbeid en gezondheid - bedrijfsgeneeskunde, dat het voor hen essentieel is om voldoende tijd voor zichzelf en hun gezin te hebben. Lukas voegt daaraan toe dat sporten hem helpt om zijn hoofd leeg te maken en met energie aan het werk te gaan. Voor beiden is ontspanning geen luxe, maar een belangrijk onderdeel van hun leefstijl.

Ook Wingchi, aios ouderengeneeskunde, benadrukt het belang van persoonlijke energie: “Ga op zoek naar waar jij blij van wordt in het dagelijks leven.”

Een ander inspirerend voorbeeld daarvan vind je in deze aflevering van KoffieCo: aios huisartsgeneeskunde Marijn Sinkeldam, die ook ultrarunner is, vertelt over zijn ervaring met topsport en hoe hij zijn visie op bewegen en leefstijl meeneemt naar de spreekkamer.

Praktisch hulpmiddel: ademhalen
Bewust ademhalen kan een concreet hulpmiddel zijn in je leefstijl. Het kan zowel nuttig zijn voor jezelf als voor patiënten. De broers Aäron en Rüben Spapens, met een achtergrond in geneeskunde en bewegingswetenschappen, maken zich hier hard voor. Aäron legt uit:

Meer weten over artsenberoepen buiten het ziekenhuis?

Klik hier

“Als je kijkt naar het Leefstijlroer, raakt ademhaling meerdere pijlers tegelijk: ontspanning, verbinding, voeding, beweging en slaap. Ademhaling beïnvloedt je spijsvertering, je slaapkwaliteit, je stressniveau. Als je vlak voor het eten even bewust rustig ademt, kan je lichaam beter verteren. Het is zó fundamenteel.”

Ze zetten zich bovendien in om het stigma rondom ademhalen te doorbreken en bieden scholing aan voor zorgprofessionals. - Bron: Arts en Leefstijl, ‘Ademhalen als sleutel tot gezondheid: in gesprek met Aäron en Ruben Spapens’, 2025.

Leefstijl gaat verder dan wat je eet of hoeveel je beweegt. Het gaat om bewuste keuzes maken, aandacht voor jezelf en dingen vinden die jou energie geven. Voor artsen betekent dit dat je dan pas echt duurzaam en compassievol kunt zorgen, zowel voor jezelf als voor de mensen die je behandelt.

Behoefte aan een onafhankelijk adviesgesprek?

Plan 'm hier