De zorg in Nederland staat onder druk. In de uitzending "Wat kunnen we doen aan de langzaam vastlopende zorg" van Spraakmakers op NPO Radio 1, bespreken Marlies Telgenkamp, voorzitter van de Raad van Bestuur van SBOH, en Ties Janssen, huisarts in opleiding en voorzitter van de Lovah, samen met presentator Roos Abelman de toenemende uitdagingen in de gezondheidszorg en mogelijke oplossingen. Zij delen hun inzichten over hoe we deze basisartsen kunnen inspireren om te kiezen voor artsenberoepen midden in de samenleving.
Vergrijzing en tekort aan zorgpersoneel
Een belangrijk punt in de maatschappelijke discussie is de toenemende druk op de zorg. De zorgvraag blijft namelijk stijgen door de vergrijzing, terwijl het aantal zorgverleners afneemt. Dit leidt tot langere wachttijden en meer werkdruk voor de huidige zorgmedewerkers.
Basisartsen kiezen minder snel voor vervolgopleiding
Uit het onderzoek van het Capaciteitsorgaan blijkt dat basisartsen meer tijd nemen om zich te oriënteren op een specialisatie, maar ook dat een deel van de basisartsen in Nederland ervoor kiest om basisarts in het ziekenhuis te blijven. Marlies legt uit: "Waar vroeger artsen zo'n twee jaar namen om zich te oriënteren, doen ze dat nu bijna vier jaar. Ze willen eerst werkervaring opdoen en ook geld verdienen." Basisartsen nemen dus langer de tijd om te ontdekken wat bij hen past en waar ze impact kunnen maken.
Daarnaast hecht de nieuwe generatie artsen veel waarde aan werk-privé balans en ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Ties heeft ook drie jaar als basisarts bij chirurgie gewerkt, voordat hij voor de huisartsenopleiding koos: "Toen ik niet werd aangenomen voor de vervolgopleiding tot chirurg, heb ik tijd genomen voor reflectie. Wat vind ik belangrijk in mijn werk? Het vak huisarts past beter bij mijn privéleven dan een specialisatie in het ziekenhuis. Dus ik ben uiteindelijk heel blij met mijn keuze. Daardoor heb ik meer tijd voor vrienden en andere dingen, zoals mijn bestuursfunctie bij de Lovah.”
Actieplan artsentekort
Hoewel veel artsen afstuderen, vullen ze niet altijd de plekken waar de tekorten het grootst zijn. SBOH, werkgever voor artsen in opleiding buiten het ziekenhuis, is daarom samen met andere partijen het Actieplan artsentekort gestart. Om zo artsen te trekken dáár waar zij heel hard nodig zijn: midden in de samenleving. Daarom is het initiatief Next Level Dokter gestart. Dit programma richt zich op de zichtbaarheid van artsenberoepen midden in de samenleving met als ultiem doel het oplossen van het artsentekort buiten het ziekenhuis.
Marlies vertelt: "Dit programma inspireert geneeskundestudenten en basisartsen om te ontdekken of een artsenberoep midden in de samenleving bij hen past. Via verschillende activiteiten en een online platform bieden we hen de informatie die ze nodig hebben bij hun oriëntatie."
Maar promotie en zichtbaarheid van artsenberoepen midden in de samenleving is zelfs vóór de geneeskundeopleiding al belangrijk. Marlies: “Mensen worden arts omdat ze een passie hebben voor het vak. De reis die een arts in spé maakt, begint al in 5 VWO. Daarom is vroegtijdig kennis maken met next level dokters van belang.”
Beter evenwicht in geneeskundeopleiding
Daarnaast benadrukt Marlies het belang van een beter evenwicht in de studie geneeskunde tussen aandacht voor artsenberoepen in het ziekenhuis én buiten het ziekenhuis. De studenten moeten na hun studie een goed beeld hebben gekregen van alle mogelijkheden die er zijn. Uit onderzoek van De Geneeskundestudent, de vereniging van alle geneeskundestudenten in Nederland, blijkt dat 87% vindt dat ze onvoldoende in aanraking komen met artsenberoepen buiten het ziekenhuis. Marlies: “In de zorgvraag die op ons afkomt is juist preventie en gedrag heel belangrijk. En daar spelen de artsen midden in de samenleving een belangrijke rol.”
SBOH werkt dan ook samen met andere partijen en de faculteiten aan meer aandacht in de geneeskundeopleiding voor artsenberoepen buiten het ziekenhuis. Ties benadrukt hoe belangrijk dat is: “Het probleem is onbekend maakt onbemind. We hebben een prachtig vak, staan midden in de samenleving en hebben met allerlei verschillende mensen te maken. Dat maakt het juist zo mooi.”
Meer bewustwording
De uitzending roept ook op tot meer bewustwording over de noodzaak van veranderingen in de zorg. Een nationale discussie en actieve betrokkenheid van burgers zijn cruciaal om samen na te denken over de toekomst van de zorg.
Voor meer details kun je de volledige uitzending beluisteren op de website van NPO Radio 1: Spraakmakers - Wat kunnen we doen aan de langzaam vastlopende zorg.